Alev Alatlı Kimdir?
Yazar, Edebiyatçı, Romancı (D. 1944, Menemen / İzmir – Ö. 2
Şubat 2024).
Rumeli kökenli bir ailedendir. Tiyatro yazarı Musahipzade
Celal, annesinin büyük amcasıdır. Ankara’da Mimar Kemal İlkokulunda başladığı
ilköğrenimini Erzurum Kültür Kurumu İlkokulunda tamamladı. Ankara Namık Kemal
Ortaokulunu bitirdiği yıl ailesiyle Japonya’ya gitti. Liseyi Tokyo THA Amerikan
School in Japan’da okudu. Orta Doğu Teknik Üniversitesi Ekonomi-İstatistik
Bölümünü 1965’te bitirip Fulbright bursu ile Amerika’ya giderek yüksek lisans
programını Vanderbilt Üniversitesinde (Nashville, Tennessee’de) tamamladı
(1968). ABD’de ayrıca Dartmouth College’de felsefe ve ilâhiyat öğrenimi gördü.
Dönüşünde Türkiye’de ve Kahi-re’de dinle ilgili konuları incelemeyi sürdürdü. Bu arada, 1968-69 yılları arasında ABD’de Maine eyaletinde öğretim üyeliği yaptı, Caan College’de kalkınma ekonomisi dersleri verdi (1969). İstanbul Üniversitesinde ve DPT’de iki yıl (1970-72) uzman olarak çalışıp yeniden Amerika’ya gitti. California Üniversitesinde araştırmalarda bulundu (1973-74). Berkeley’in Türkiye’de yürüttüğü bir psiko-dilbilim projesinin İstanbul ayağını üstlendiCumhuriyet gazetesi ile ortaklaşa Bizim English isimli, Türkçe temelli bir İngilizce öğretim dergisi çıkardı (1981-84), YAZKO yazarlar kooperatifinde yönetim kurulu başkan yardımcılığı (1984-85) yaptı.
1984 yılından itibaren yazı çalışmalarını yoğunlaştırdı.
Yazılarının büyük bölümünü Nokta, Yazko Somut, Türk Edebiyatı vd. dergilerde,
röportaj yazılarını Zaman gazetesinde yayımladı (1986).
Ödülleri:
Filistin davasının tanıtımına yaptığı katkılardan dolayı 1986 yılında Tunus'ta sürgünde bulunan Yaser Arafat tarafından 'Özgürlük Madalyası'yla onurlandırıldı.
İşkenceci adlı romanıyla Türkiye Yazarlar Birliği 1987 Roman Ödülünü kazandı.
Aydınlanma Değil, Merhamet! adlı romanıyla ise 2006 yılında
Moskova'da 'Mikhail A. Sholokhov 100. Yıl Roman Ödülü'nü kazandı.
Vefatı:
Yazar Alev Alatlı, 2 Şubat 2024 Salı günü 79 yaşında tedavi
gördüğü İstanbul’daki bir hastanede hayatını kaybetti.
Bir süredir rahatsız olan Alatlı, "Yaseminler Tüter mi, Hâlâ?", "İşkenceci", "O.K Musti Türkiye Tamamdır", "Schrödinger'in Kedisi"nin de aralarında olduğu çok sayıda esere imza atmıştı.
Filistin davasının tanıtımına yaptığı katkılardan dolayı
1986'da Tunus'ta sürgünde bulunan Yaser Arafat tarafından "Özgürlük
Madalyası"yla onurlandırılan usta yazar, geçen yıl Anadolu Ajansına
verdiği röportajda, "Çok şanslı bir insan olarak kendimi konumlandırırım.
Bu şans önce bir asker kızı olarak başlar. Her zaman bir kısıtlı bütçe halinde
hareket etmek zorunda olan bir ailenin çocuğu olmak önemli, memur çocuğu olarak
devamlı olarak tayin edilirseniz, çok görüyorsunuz Türkiye'yi. Bu benim en
büyük şansımdır. Özellikle Türkiye'nin doğusunda yaşamak, okula gitmek, oradaki
sıkıntıları görmek büyük şanstı." ifadelerini kullanmıştı.
Bakan Koca'dan açıklama:
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada şunları kaydetti:
Alev Hanımı kaybettik. Bir süredir tedavi altındaydı.
Kendisini ziyarete gittiğimde, “Bu toprakları daha çok sevdirmeliyiz.” demişti.
Bu sözünü aydınlarımıza, yöneticilere, ülkemizin bugününe, yarınlarına etki
etme gücüne sahip herkese yönelik bir vasiyet olarak anlamıştım. Alev Alatlı,
fikir ve sanat hayatımızın büyük isimlerindendi. 2014 yılında edebiyat dalında
Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü başta olmak üzere, pek çok ödülle
onurlandırılmıştı. Hepimizin başı sağ olsun.”
Eserleri:
Roman: Yaseminler Tüter mi Hâlâ? (1985, 2016), Paslanmış Mesih (1986), İşkenceci (1986), Viva la Muerte (1992), Nuke Türkiye (1993), O.K. Musti Türkiye Tamamdır (1994), Schrödinger’in Kedisi / Kâbus (1995), Kadere Karşı Koy A.Ş. (1995, 1999), Schrödinger‘in Kedisi / Rüya (1996, 2013), Eyy Uhnem! Eyy Uhnem! (2000, 2008), Dünya Nöbeti (2000), Şimdi Değilse Ne Zaman? (2006), Hatırla! Geçmişin Geleceğindir (2007), Yorumsuz (2008), Hollywood'u Kapattığım Gün (2009),
Deneme-Diğer: Aydın Despotizmi (1986), Eylül 1998 (1999),
Safsata Kılavuzu Laf Ola Beri gele (2000), Or'da Kimse Var mı? Kitap 3 - Valla
Kurda Yedirdin Beni (2001, 2003), Hayır Diyebilmeli İnsan (2005), Or'da Kimse
Var mı? Kitap 2 - Nuke Türkiye (2008, 2016), Or'da Kimse Var mı? Kitap 4 - O.K Musti Türkiye Tamamdır (2013), Or'da
Kimse Var mı? Kitap 5 - Beyaz Türkler
Küstüler (2013), Aydınlanma Değil, Merhamet! (2009, Aydınlanma Değil Merhamet!
- Gogol'un İzinde 1 adıyla 2013), Gogol'un İzinde 2 - Dünya Nöbeti (2014),
Funda'nın Mutfak Rehberi (2011), Viva La Muerte - Yaşasın Ölüm (2016), Batı'ya
Yön Veren Metinler 1 (2016), Batı'ya Yön Veren Metinler 3 (2016), Ben Böyle
Düşünüyorum! Demekle Olmuyor (2018), Fesüphanallah!-Nasihatname 1 (2019),
Hafazanallah!-Nasihatname 2 (2019)
Çeviri: Haberlerin Ağında İslâm (1985), Filistin Sorunu (1986), En Emin Yol (Akvamül Memalik-i Marifet Ahval el-Memalik, Tunuslu Hayrettin Paşa‘dan, 1986).
(Biyografya)
